Jak działa zawór równoważący

Zawór równoważący jest przeznaczony do tworzenia i utrzymywania stałego oporu hydraulicznego w wodnych systemach grzewczych oraz w sieciach dystrybucyjnych ciepłej, zimnej wody lub wody użytkowej.

Tworzenie oporu hydraulicznego jest zazwyczaj niezbędne do równoważenia (prawidłowego rozdziału cieczy) zgodnie z zapotrzebowaniem każdej gałęzi rozgałęzionej sieci.

Statyczne zawory równoważące stosuje się tylko w systemach o stabilnym, niezmiennym reżimie hydraulicznym. Oznacza to, że przepływ wody [m³/h] pozostaje stały przez cały cykl pracy.

Zasada działania zaworu równoważącego polega na zmniejszeniu otworu przepływowego dla cieczy płynącej w rurociągu. Zawory równoważące produkowane są na bazie zaworu kulowego lub zaworu grzybkowego. Najczęściej stosowane są zawory o konstrukcji grzybkowej. Jak działa zawór równoważący tego typu, opisano na tej stronie.

Zasada działania zaworu opiera się na zmianie otworu przepływowego przez parę roboczą grzybek–gniazdo. W płaszczyźnie prostopadłej do osi rurociągu znajduje się gwintowany trzpień, do którego przegubowo przymocowany jest grzybek. Płaszczyzna grzybka jest równoległa do osi rurociągu. W korpusie zaworu znajduje się nieruchoma nakrętka z gwintem, która wraz z trzpieniem tworzy mechanizm regulacyjny.

Obrót pokrętła regulacyjnego przenosi moment obrotowy przez trzpień i nieruchomą nakrętkę, przekształcając go w ruch liniowy grzybka, który przesuwa się z dolnego skrajnego położenia do górnego. W dolnym położeniu grzybek szczelnie opada na gniazdo zaworu, całkowicie odcinając przepływ.

W zależności od parametrów medium roboczego, szczelność zaworu uzyskuje się poprzez uszczelnienie między grzybkiem a gniazdem za pomocą pierścieni z PTFE, gumy lub na zasadzie metal–metal.

Zmiana otworu przepływowego wpływa na opór hydrauliczny zaworu – zmienia się współczynnik przepustowości Kv zaworu równoważącego. Zależność ta jest podana w danych technicznych.

Różnica między zaworem równoważącym a zaworem odcinającym polega na tym, że zawór równoważący może pracować przy położeniu pośrednim grzybka, podczas gdy zawór odcinający może być używany wyłącznie w położeniu całkowicie otwartym lub zamkniętym.